یکی از شایعترین علت سرگیجه در زنان مسن به افت فشار خون ارتواستاتیک مربوط است: وضعیتی که میتواند علت سرگیجه اول صبح افراد مسن یا دوران سر آنها وقتی که از جا برمیخیزند را توضیح دهد. این عارضه که با عنوان فشار خون وضعیتی در سالمندان نیز شناخته میشود، دراثر جمع شدن خون در پاها به دلیل جاذبه و دیرکرد در اکسیژنرسانی به مغز رخ میدهد و در بین افراد بالای ۶۵ سال بسیار رایج است.
با اینهمه، علل سرگیجه در سالمندان صرفاً به افت فشار خون، کاهش قند خون، استرس یا مشکلات سیستم شنوایی و بینایی محدود نیست و شاخوبرگ زیادی دارد. اما شاید بتوان این دلایل را از چند منظر کلی، نظیر بیماریها، داروها و کمبودهایی که موجب دوران سر میشوند، مورد بررسی قرار داد که در ادامه این مطلب از مرکز سالمندان به آنها میپردازیم.
اختلالات متابولیکی
بسیاری از مواردی که روی متابولیک بدن تأثیر دارند میتوانند باعث بروز سرگیجه شوند. برای مثال میتوان به کمآبی یا بالاوپایین شدن سطح قند خون اشاره کرد. رابطه سرگیجه و اختلالات تیروئید در سالمندان نیز از همین منظر قابلبررسیست، زیرا این غده مسئول تنظیم سوختوساز بدن است.
پرکاری تیروئید میتواند به اضطراب، نامنظم شدن ضربان قلب، افت فشار خون و درنهایت دوران سر منجر شود. کمکاری تیروئید با بهوجود آوردن ضعف عضلانی، کندی سیستم عصبی، کمخونی در سالمندان و کاهش خونرسانی به مغز موجب سرگیجه میشود.
سرگیجه و کمبود مواد مغذی در بدن افراد سالخورده
شاید باورش سخت باشد که برخی از دلایل بروز سرگیجه را میتوان در کمبودهایی که بدن شخص به آن دچار است جستوجو کرد. این مورد بهخصوص درمورد سالمندان صدق میکند، چراکه بالا رفتن سن، علاوهبر زیرورو کردن متابولیسم آنها، سبک زندگیشان را نیز بهشدت دگرگون خواهد کرد و افراد مسن را نسبتبه غذاهای مصرفیشان بیتوجه میکند.
بر همین اساس، اگر بخواهید بدانید که کمبود چه ویتامینهایی باعث سرگیجه در سالمندان میشود، باید بگوییم که ویتامینهای B12, B6, D و C روی این مورد مؤثرند. بهعلاوه نباید تأثیر سایر مواد مغذی بر بروز دوران سر را نادیده گرفت.
برای نمونه کمبود پتاسیم که نقش پررنگی که در تنظیم فشار خون و تعادل مایعات بدن دارد، موجب افت فشار و گیج رفتن سر میشود. یا بین سرگیجه و کمبود کلسیم در سالمندان نیز رابطهی تنگاتنگی وجود دارد، زیرا این ماده عملکرد سیستم عصبی و عضلات را بهبود میبخشد و کاستی آن به ضعف عضلانی، خستگی و سرگیجه افراد سالخورده دامن میزند. همین قضیه دربارهی کمبود منیزیم هم صدق میکند.
داروهایی که باعث سرگیجه در افراد مسن میشوند
دوران سر از عوارض جانبی برخی از داروها بهشمار میرود. برای نمونه داروهایی که برای بیماری پارکینسون در سالمندان تجویز میشوند ممکن است سرگیجهآور باشند. همین موضوع دربارهی برخی از داروهای فشار خون، آرامبخش، ضدالتهابی و… نیز صدق میکند. در چنین مواقعی، مشورت با پزشک برای تغییر دارو یا دز آن ضروری است.
سرگیجه بهعنوان نشانهی بیماریها در افراد سالمند
بحث ارتباط بین سرگیجه و عارضهها و بیماریهای مختلف در افراد بالای ۶۵ سال بسیار گسترده است. دوران سر همانطور که میتواند؛ نشانهی آنفولانزا در سالمندان یا یک سرماخوردگی ساده باشد، هشداردهندهی وضعیتهای جدیتری نظیر مشکلات قلبی و عروقی، سکتهی مغزی، افت قند خون در سالمندان دیابتی و… نیز هست. همین هم دقت به یکسری موارد برای ریشهیابی علت سرگیجه را حائز اهمیت میکند: باید متوجه شرایط سلامتی سالمند، سایر علائم او و چگونگی سرگیجهای که با آن درگیر است بود.
- چهارشنبه ۲۶ آذر ۰۴ ۰۰:۰۸ ۱ بازديد
- ۰ نظر